Kira artışlarında TÜİK kira artış oranı uygulanıyor mu?

Alınan bilgiye göre ev sahipleri kira artışında TÜİK kira artış oranı yerine İTO yüksek geçim endeksini esas almakta.

Ev sahipleri kira artışında TÜİK kira artış oranı yerine İTO yüksek geçim endeksini esas almakta.

Bildiğiniz üzere ev sahipleri ile kiracıları karşı karşı getiren yüzde 25 kira artış oranı sınırı kalktı. Önceden olduğu gibi konut kira artışlarında yine TÜİK‘in son 12 aylık ortalama enflasyon oranı baz alınmakta. Ancak alınan bilgiye göre ev sahipleri TÜİK kira artış oranı yerine İTO yüksek geçim endeksini esas almakta.

BirGün’den Bahar Gönül’ün haberine göre yüksek kira bedelleri dar gelirli yurttaşları mağdur etmeyi sürdürüyor. Zira fahiş oranda yapılan kira zamları nedeniyle kiracılarla ev sahipleri arasında yaşanan anlaşmazlıklarda patlama var.

2 Temmuz 2024 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere konut kiralarında yüzde 25 zam sınırı kaldırıldı. Uzmanlara göre kiraların artık Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı Tüketici Fiyatları Endeksi -TÜFE’ye göre belirlenmesi beklenmekteydi. Ancak emlakçılar ve konunun uzmanları çoğu ev sahibinin yaklaşık yüzde 65 olarak açıklanan TÜFE oranını gerçekçi bulmadığını ve yüzde 80’leri aşan zam oranları yaptığını belirtti. Bu durum ise kiracıları olumsuz etkiliyor.

Emlak Uzmanı Nilüfer Kas, İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa, Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Dr. Ahmet Büyükduman kira ve barınma krizine ilişkin değerlendirmelerde bulundu.

Zamlar yüzde 80’i geçiyor

Emlak Uzmanı Nilüfer Kas, kiralara uygulanacak yüzde 65 TÜFE oranın Türkiye’nin ekonomik şartlarında kiracıları zorlayacağını ifade ederek, “Son 5 yıla baktığımızda İstanbul’da kiralar yüzde bin 66 artmış. Ankara’da yüzde bin 600, İzmir’de yüzde bin 132, Eskişehir gibi bir öğrenci kentinde artış da yüzde bin 150 civarında artmış son 5 yılda. Buna hangi bütçe dayansın? Hangi öğrencinin velisi çocuklarına kiralık ev baksın? Merkez Bankası’nın verilerine göre İstanbul’da ortalama konut kiraları 25 bin TL yani metrekaresi 250 lira. Buradan yola çıkarak herkesin zor durumda olduğunu söyleyebilirim. Asgari ücret alanların İstanbul’daki ortalama bir kiralık eve bile parası yetmiyor” dedi.

Mülk sahiplerinin ise TÜFE sonuçlarını gerçekçi bulmadığını söyleyen Kas, kira ücreti belirlenirken İstanbul Ticaret Odası’nın (İTO) yüksek geçim endeksi ile Enflasyon Araştırma Grubu (ENAG) enflasyon oranlarının baz alındığını söyledi. Bu enflasyon oranlarının da yüzde 80’leri aştığını belirten Kas şöyle konuştu: Kiralarda yüzde 80’lerde bir yükseliş var. Yasal olarak kontratlarda TÜFE en yüksek oran olarak baz alınır diyoruz. En son bir kontrat yaptım, mülk sahibi TÜFE’nin sonuçlarına inanmadığını, resmi sonuçların onun için bir şey ifade etmediğini söyledi. O Yüzden de İTO’nun yüksek geçim fiyat endeksini baz alacağız dedi. O da yüzde 82. 65 ile 82 arasında çok ciddi fark var. Bazı vatandaşlar ENAG’ın enflasyonunu kullanıyor. TÜFE de artık bir şey ifade etmiyor.

Yeni Kiracılar şanssız

Yüzde 65 TÜFE oranındaki kira zammının daha çok geçen sene ve bu yıl ev tutanları zorlayacağını belirten İstanbul Emlakçılar Odası Başkanı Nizameddin Aşa ise, “30 bin TL’ye tuttuğu ev olacak 50 bin TL. Ama aynı bölgede yine o evler 35-40 bin TL’yi geçmiyor şu anda. Henüz hissedilmiyor sorun ama tahmin ediyorum zamanla daha çok hissedilecek” ifadelerini kullandı.

Ağustos ve eylül aylarında artan kiralık ev arayışlarının bu yıl olmadığını vurgulayan Aşa, “Bu sene öğrenci yoğunluğunu yaşamadık henüz. Daha önceki yıllarda bu aylarda kendini belli ederdi. Kesin kayıtların açıklanmasını bekliyoruz daha önceyse kayıtlar da beklenmezdi. İstanbul’da okul kazanıldığında hemen gelip ev aranmaya başlanırdı. Öğrenci akımı yok tersine göçten bahsediliyor” dedi.

Yüzde 25’e uyulmamıştı

Gayrimenkul Değerleme Uzmanı Dr. Ahmet Büyükduman da önümüzdeki bir yıl içinde kiraların daha kuvvetli bir artış eğiliminde olacağını belirtti. Büyükduman, kiralarda yüzde 25 zam sınırı uygulamasına da uyulmadığını dile getiren Büyükduman, TÜFE oranlarına da uyulmayacağını öngördüğünü söyledi.

Büyükduman: Yüzde 25 sınır koydunuz devlet olarak “Ev sahibiniz yapamaz. Yaparsa bize şikâyet edin” dediler. Kaç kişi uydu acaba? Demek ki bundan sonra da kimsenin uymayacağını düşünebiliriz. Türkiye toplumunda öyle çalışmıyor mekanizma. Ben bir anket yaptım. ‘Kiracı ya da ev sahibiyseniz yüzde 25 sınırına uydunuz mu, uymadınız mı?’ diye sordum. 110 yorumdan 25 tanesi uyduğunu belirtmiş, 85 tanesi uymadık demiş. Yani yüzde 77 uymamış.

İstanbul’da 3+1 dairenin ortalama ev taşıma maliyeti 150 bin TL’yi buluyor.

Ev sahibi-kiracı anlaşmazlıkları ve kentsel dönüşüm sürecine yeni evlilikler de eklenince evden eve taşınmanın maliyeti bütçeleri zorluyor. Zira İstanbul’da 3+1 dairenin ortalama ev taşıma maliyeti 150 bin TL’yi buluyor.

Emlakta doğrulanmış ilan uygulaması 15 Eylül’de hayata geçecek

Emlak sektöründe 15 Eylül’den itibaren “doğrulanmış ilan” düzenlemesi başlatılacak. Ticaret Bakanlığı uygulamasıyla hayata geçirilen düzenlemeyle tüketiciyi yanıltan sahte emlak ilanlarının önüne geçilmesi amaçlanıyor. Artık konut satacak kişilerin e-Devlet üzerinden yetkilendirdiği emlakçılar satışa aracılık edecek.

sahibindex Kiralık Konut Piyasası Görünümü Ağustos 2024 Raporu özeti

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), sahibinden.com verileri kullanılarak hazırlanan “sahibindex Kiralık Konut Piyasası Görünümü Ağustos 2024” raporunu paylaştı.

Nitekim Türkiye genelinde ve üç büyükşehirde hazirandan temmuza cari kira fiyatlarındaki artışın aylık enflasyondan daha düşük olması sonucu enflasyondan arındırılmış (reel) kira fiyatları düşmüştür.

Ağustos 2024 kira zam oranları belli oldu

TÜİK Temmuz 2024 TÜFE verilerine göre, 12 aylık ortalama TÜFE artış oranı yüzde 65,93 olarak açıkladı. Bu artış oranı aynı zamanda, konutlarda ve işyerlerinde Ağustos 2024 kira zam oranı olarak baz alınmaktadır. Zira mevzuata göre kira artış oranı, kira sözleşmesinin dolduğu tarihi takip eden ayın açıklanan 12 aylık TÜFE ortalaması üzerinden hesaplanıyor. Dolayısı ile evini veya iş yerini kiraya veren gayrimenkul sahipleri, bu oranın üzerinde bir kira artışı yapamıyor.

Kaynak; https://www.birgun.net/haber/yalanci-tuiki-umursayan-yok-555412

Düzenleyen; İnş. Müh. Mithat GÜNEY, PMP