2024 Yılı İkinci Çeyrek Yapı İzin İstatistikleri açıklandı!

TÜİK 2024 Yılı İkinci Çeyrek Yapı İzin İstatistikleri verilerini yayınladı. Buna göre, Nisan-Haziran döneminde Yapı Ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 22,7 azaldı. Peki, inşaat sektörü yakın gelecekte hareketlenecek mi?

2024 Yılı İkinci Çeyrek Yapı İzin İstatistikleri verilerine göre son 3 ayda Yapı Ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 22,7 azaldı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2024 Yılı İkinci Çeyrek Yapı İzin İstatistikleri verilerini yayınladı. Buna göre, Nisan-Haziran 2024 arası Yapı Ruhsatı verilen yapıların bina sayısı yüzde 22,7 azaldı. Bu da konut fiyatlarının ve ev kiralarının yakın gelecekte düşecek gibi gözükmediğini ortaya koyuyor.

TÜİK 2024 Nisan-Haziran Yapı İzin İstatistikleri verilerine göre belediyeler tarafından verilen yapı ruhsatlarının 2024 yılının ikinci üç ayında bir önceki yıla göre;

• bina sayısı bazında yüzde 22,7 azaldı,
• daire sayısı bazında yüzde 28,9 azaldı.
• yüzölçümü olarak yüzde 30,9 azaldı,

Toplam yüzölçümün yarıdan fazlası konut alanı

2024 yılının ikinci çeyreğinde Belediyeler tarafından Yapı Ruhsatı verilen yapıların toplam yüzölçümü 27,1 milyon metrekare oldu. Bunun;

• 14,6 milyon metrekaresi konut,
• 6,9 milyon metrekaresi konut dışı ve
• 5,6 milyon metrekaresi ortak kullanım alanı.

Kullanma amacına göre en yüksek pay iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binaların

2024 yılının II. çeyreğinde Yapı Ruhsatı verilen yapıların kullanma amacına göre en yüksek paya 18 milyon metrekare ile iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar sahip oldu. Bunu 2,2 milyon metrekare ile sanayi binaları ve depolar izledi.

Yapı kullanma izin belgesi verilen binaların yüzölçümü yüzde 14,7 azaldı

Belediyeler tarafından verilen yapı kullanma izin belgeleri (YKİB)’nin 2024 yılının ikinci çeyreğinde bir önceki yıla göre;

• bina sayısı yüzde 14,7 azaldı,
• daire sayısı yüzde 23,5 azaldı,
• yüzölçümü yüzde 14,7 azaldı.

Toplam yüzölçümün yarıdan fazlası konut alanı

Yapı Kullanma İzin Belgesi (YKİB) verilen yapıların 2024 yılının II. çeyreğinde toplam yüzölçümü 18,1 milyon metrekare oldu. Bunun;

• 9,3 milyon metrekaresi konut,
• 5,2 milyon metrekaresi konut dışı ve
• 3,6 milyon metrekaresi ortak kullanım alanı oldu.

Kullanma amacına göre en yüksek pay iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binaların

Nisan-Haziran 2024 arası Yapı kullanma izin belgesi verilen yapıların kullanma amacına göre en yüksek paya 11,6 milyon metrekare ile iki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar sahip oldu. Bunu 1,8 milyon metrekare ile kamu eğlence, eğitim, hastane veya bakım kuruluşları binaları takip etti.

“Bir ayda 2 projeye imza atmışım. Bu durum sektör için çok kötü.”

Isparta Mimarlar Odası Başkanı Yüksek Mimar Caner Ataseven, inşaat sektörünün yavaşladığını belirterek; “Bir ayda 2 projeye imza atmışım. Bu durum sektör için çok kötü. Bu sektörden birçok kişi evine ekmek götürüyor” dedi. Son zamanlarda ekonomik sıkıntılar yüzünden inşaat sektöründe yavaşlamalar görülüyor. 

Mimarlar Odası Başkanı Yüksek Mimar Caner Ataseven;

“İnşaat sektörü bizim ilimizin lokomotiflerinden biri. Çünkü apartcılık olsun daire satışları, daire kiralaması öğrenci hepsi inşaat sektörüne bakıyor. Yüzlerce sektör buradan ekmek yiyor. Nakliyesinden yemekçisine, ustasından mimarına kadar bir sürü sektör etkileniyor. Belediyenin inşaat ruhsatı vermesi için önce Mimarlar odasından onaylanması gerekiyor. Ben bakıyorum son 4 ayda kaç tane projeye imza attım diye yeni proje olarak 8 – 10 tane projeye imza atmışım. Bu durum korkunç bir rakam ayda 2 proje demek. Ayda 2 yeni inşaat başlayabilir demek. Bu durumun ne kadar kötü olduğunu gözler önüne seriyor. Şu anda yavaşlıyor ama önümüzdeki günlerde daha da yavaşlayacak, buradan birçok kişi ekmek yiyor bu sektörden bu yüzden işlerin bu seviyede olmasından çok tedirginim” şeklinde konuştu. 

Konut Satışlarındaki düşüş sürüyor

• Nisan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 11,8 azalarak 75 bin 569 oldu.
• Mayıs konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,4 azalarak 110 bin 588 oldu.
• Haziran konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 5,2 azalarak 79 bin 313 oldu.

TÜİK konut satış grafiğine baktığımızda görüyoruz ki, 2024 yılı İkinci Çeyrek konut satışları, Şubat ayındaki yükselişini sürdüremedi.

Haziran 2024 inşaat maliyet endeksi artışı aylık yüzde 0,40

TÜİK İnşaat Maliyet Endeksi, Haziran 2024 verilerine göre 2024 Haziran inşaat maliyet endeksi, 2024 Mayıs ayına göre yüzde 0,40 artış gösterdi. Bunun yanında yıllık bazda İME artışı bir önceki yılın aynı ayına göre ise yüzde 66,12 oldu.

Konut Fiyat Artışları İnşaat Maliyetleri Artışlarının Altına Düştü

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği İMSAD Temmuz 2024 Sektör Raporuna göre 2022 ve 2023 yıllarında ortaya çıkan yüksek enflasyon nedeniyle konut fiyatlarında uzun yıllar sonra yüksek artışlar gerçekleşmiştir. Konut fiyat artışları konut inşaat maliyetleri artışının çok üzerine çıkmıştır. 2024 yılında ise konut fiyat artışları önemli ölçüde yavaşlamaktadır. Yıllık konut fiyatları artışı yüzde 48,4 iken inşaat maliyetleri yıllık artışı yüzde 72,8 olmuştur. Maliyet artışları yeniden fiyat artışlarının üzerine çıkmıştır.

Editörün ‘2024 Nisan-Haziran Dönemi Yapı İzin İstatistikleri’ Değerlendirmesi

TÜİK 2024 Yılı İkinci Çeyrek Yapı İzin İstatistikleri verilerine göre, yılın ikinci 3 ayında Yapı Ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 22,7 azaldı. Öte yandan 2024 Yılı Birinci Çeyrek Yapı İzin İstatistikleri verilerine göre, Ocak-Mart 2024 arası Yapı Ruhsatı verilen bina sayısı yüzde 19,9 arttı. Bu durum, 2023 yılında ve 2024 yılı ilk 3 ayında yüksek seyreden Yapı Ruhsatı rakamlarının 2024 yılı ikinci çeyreğinde düşüşe geçtiğini gösteriyor.

Yine TÜİK 2024 Yılı İkinci Çeyrek Yapı İzin İstatistikleri verilerine göre daire sayısna göre belediyeler tarafından verilen;

• yapı ruhsatları yüzde 28,9 azaldı.
• yapı kullanma izin belgeleri (YKİB) yüzde 23,5 azaldı.

Bu verilerden anlıyoruz ki konut açısından gerek yeni yapı ruhsatlarında gerekse de yapı kullanma izin belgelerinde geçen yılın aynı dönemine göre %25-30 gibi bir düşüş var. Öte yandan inşaat maliyetleri de yıllık ortalama %66 seviyelerinde. Hal böyle olunca inşaat sektörü temsilcileri yeni konut inşasına çok sıcak bakmıyor. Zira bankaların yıllık mevduat faizleri %50 ler üzerinde bir getiri sağlamakta. Ancak 2024 yılı ilk yarısında yıllık konut satış fiyatları, inşaat maliyetleri yıllık artışından düşük kalmıştır.

Sonuç olarak şunu açıkça söyleyebiliriz;

Bir yandan inşaat sektörü temsilcileri yapım maliyetlerindeki artış baskısı altında zorlanıyor. Diğer yandan da vatandaşlar bankaların yüksek kredi faizleri sebebiyle ipotekli kredi kullanmakta zorlanıyor.

Hal böyle olunca da mevcut konut arzı yakın gelecekte artacak gözükmüyor. Ancak diğer yandan yeni evlenen bireyler ve göç sebebi ile özellikle merkezi yerlerde konuta ihtiyaç artarak devam edecektir. Bu da konut fiyatlarının ve ev kiralarının yakın gelecekte düşecek gibi gözükmediğini ortaya koyuyor.

Kaynak; https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Yapi-Izin-Istatistikleri-II.-Ceyrek:-Nisan-Haziran,-2024-53751&dil=1

Düzenleyen; İnş. Müh. Mithat GÜNEY, PMP