Kahramanmaraş Depremleri bölgedeki 500 yıllık sismik sessizliği bozdu!

Prof. Dr. Murat Utkucu, Pazarcık ve Elbistan Depremi ile ilgili hazırladığı raporda, “Kahramanmaraş Depremleri bölgedeki 500 yıllık sismik sessizliği bozdu” dedi.
Kahramanmaraş Depremleri bölgedeki 500 yıllık sismik sessizliği bozdu
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Afet Yönetim Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Murat Utkucu, merkez üssü Pazarcık ve Elbistan ilçeleri olan, 10 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki Kahramanmaraş Depremleri ile ilgili bir rapor hazırladı. SAÜ Jeofizik Mühendisliği Bölümü Başkanı Utkucu raporunda, “Geçmişteki depremler orada gerilme yükü oluşturmuş. Yaklaşık 500 yıldır burada sessizlik vardı. Bu yer bilimcilerce de biliniyordu. Kahramanmaraş Sismik Boşluğu olarak literatüre girmiş bir yer. Ancak bu iki Kahramanmaraş Depremi bölgedeki 500 yıllık sismik sessizliği bozdu” dedi.
Raporda, Doğu Anadolu Fay Zonu’nda (DAFZ) depremlerin olduğu kesimin en son 1114 ve 1513’teki depremlerde kırıldığı, en az 500 yıldır deprem sessizliği bulunmasının yer bilimi çalışmalarında “sismik boşluk” olarak nitelendirildiği belirtildi.
Yapılan modellemelerde, “2023 Gaziantep depremi kaynaklı kosismik gerilme değişimlerinin 2023 Elbistan depremi kırılmasını tetiklediğinin” görüldüğü anlatılan raporda, Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ) ile DAFZ arasında etkileşim bulunduğu kaydedildi.
“İkinci Elbistan depremi Gaziantep depremiyle tetiklendi”
Raporda şu değerlendirmeler yapıldı:
“Bu durum söz konusu fay segmentlerinin en az 500 yıldır kırılmadığını ve sismik boşluk oluşturduğunu göstermektedir. Maraş Sismik Boşluğu’nun hem DAFZ hem de KAFZ boyunca meydana gelen depremlerin neden olduğu gerilme yükleri altında olduğunu göstermektedir ve şimdiki depremlerin geri plan depremlerle etkileşimi için makul bir zemin sunmaktadır. Elbistan depreminin (ikinci ana şok) Gaziantep depremiyle tetiklendiğini açıkça göstermektedir.”
“Fay hattı bazı yerlerde tetikleme yapar, bazı yerlerde tetiklemekten uzaklaştırır”
Rapora ilişkin değerlendirme yapan Utkucu, modellemeler yoluyla ilk depremin oluşturduğu gerilme yükünün ikinci depremi tetiklediğini söyledi.
Doğu Anadolu Fay Hattı’nda 19. yüzyılda gerçekleşen deprem serisinde bir tek “Maraş boşluğu”nun kaldığı ve bunun da son depremlerde kırıldığı yorumunu yapan Utkucu, depremlerle ilgili geniş çaplı araştırmayı gelecek günlerde yapacaklarını dile getirdi.
Murat Utkucu, deprem büyüdükçe kırdığı fayın da büyüdüğüne, buna bağlı olarak fay kırılma süresinin de arttığına işaret etti.
Utkucu, 1999’da merkez üssü Kocaeli’nin Gölcük ilçesi olan afette fay kırılmasının 32 saniye, aynı yıl 12 Kasım’da Düzce’de meydana gelen kırılmanın 12 saniye sürdüğüne, Kahramanmaraş merkezli depremdeki sürenin Gölcük’ün iki katı uzunluk gösterdiğine dikkati çekti.
Bu depremin, olası Marmara depremini tetiklemeyeceğini savunan Utkucu, “Bir fay hattı sadece tetikleme yapmaz. Bazı yerlerde tetikleme yapar, bazı yerlerde tetiklemekten uzaklaştırır. Hep kötü yönü düşünmeyelim. 100 kilometrelik bir fay 200 kilometre ileriyi tetikleyebilir, tetikliyorsa. Tetiklemekten de uzaklaştırabilir, rahatlatabilir. Bu faya 200 kilometre dersek, 300-400 kilometrede etki oluşturabilir. Bir tetikleme olması imkansız” değerlendirmesinde bulundu.
“Daha fazla deprem bilimci yetişmesi gerekiyor”
Utkucu, Türkiye’de bilinen üç sismik boşluğun, Kahramanmaraş, Erzincan’ın doğusundaki Yedisu ve Doğu Marmara olduğundan bahsederek, bazı fayların 10 bin, 5 bin, 3 bin senede bir kırılabildiğini söyledi.
Kahramanmaraş’taki depremin 200 kilometrelik fayı kırdığını öngördüklerini ve bunu kesinleştirmek için modelleme ya da arazi gözlemleri yapılması gerektiğini belirten Utkucu, deprem faylarına odaklanmış çalışmalara ihtiyacın bulunduğunu ve bunun yapılabilmesi için daha fazla deprem bilimcinin yetişmesi gerektiğinin altını çizdi.
Ahmet Ercan, “Kahramanmaraş Depremleri sebebiyle en az 200 bin kişi göçük altında”
Kahramanmaraş merkezli 10 şehirde yıkıma neden olan 7.7 ve 7.6’lık depremler için “Bu dünya çapında bir afet” değerlendirmesi yapan deprem bilimci-jeofizik yüksek mühendisi Prof. Dr. Övgün Ahmet Ercan’dan korkutan tespit geldi. Nitekim göçen bina sayısının belli olduğunu kaydeden Ercan, şunları söyledi: “Benim hesaplarıma göre 4 kat üzerinden ve 8 daire olarak hesapladığımda yaklaşık 200 bin kişi göçük altında. Ancak halihazırda göçükten çıkarılan insan sayısı yaklaşık 8 bin kişi.”
Pazarcık Depremi ve Elbistan Depremi ile 6 bin 217 bina yıkıldı
Türkiye, 6 Şubat 2023 sabahına saat 4.17’de Kahramanmaraş ilinde meydana gelen 7,7 büyüklüğündeki Pazarcık Depremi ile uyandı. Ardından yurdumuz saat 13.24’te meydan gelen 7,6 büyüklüğündeki Elbistan Depremi ile biz kez daha sarsıldı. Zira depremler Kahramanmaraş, Hatay, Osmaniye, Adıyaman, Gaziantep, Şanlıurfa, Diyarbakır, Malatya, Kilis ve Adana’da yıkıma yol açtı.
İnşaat Mühendisi Mithat GÜNEY, PMP YouTube Kanalı
Dünya genelindeki İnşaat Projeleri, Şantiye Görüntüleri, Gayrimenkul Sektörü ve Profesyonel Proje Yönetimi ile ilgili videoları İnşaat Mühendisi Mithat GÜNEY, PMP YouTube kanalında bulabilirsiniz.
Düzenleyen; İnş. Müh. Mithat GÜNEY, PMP