İstanbul’da riskli konutları güçlendirme ile depreme dayanıklı hale getirebilir miyiz?

DEGÜDER Başkanı Sinan Türkkan ile; “İstanbul’da riskli konutları güçlendirme ile depreme dayanıklı hale getirebilir miyiz?” sorusuna cevap aradık.

İstanbul’da riskli konutları güçlendirme ile depreme dayanıklı hale getirebilir miyiz?

BBC Türkçe’den Hilken Doğaç Boran’ın haberine göre Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan ile; “İstanbul’da riskli konutları güçlendirme ile depreme dayanıklı binalar hale getirebilir miyiz?” sorusuna cevap aradık.

Türkiye’nin en büyük şehri İstanbul’da yüz binlerce bina olası bir depreme karşı riskli sayılıyor.

İstanbul’da binlerce konutun depreme dayanıksız olduğu tahmin ediliyor. Ancak Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan’a göre önlem almak için bunların hepsinin yıkılması şart değil. Zira Türkkan’a göre İstanbul’daki 1,2 milyondan fazla binadan en az 600 bininin “yüksek riskli”, fakat bu konutların yarısı “güçlendirme çalışmaları” ile depreme dayanıklı hale getirilebilir.

Aynı zamanda inşaat mühendisi olan Türkkan, güçlendirme yapılan binaların olası bir büyük marmara depreminde “ayakta kalabileceğini ve içinde yaşayanların sağ kurtulabileceğini” ekledi. Türkkan, bunun daha hesaplı ve çevre dostu bir yöntem olduğunu da vurguladı.

Riskli konutları güçlendirme önündeki engeller neler?

Türkkan, BBC Türkçe‘ye yaptığı değerlendirmede güçlendirme çalışmalarının İstanbul’da hızla hayata geçirilebilmesi için ruhsatlandırma ve mevzuatta değişiklikler yapılması gerektiği yorumunu yaptı.

Türkkan’a göre onay makamlarında güçlendirme projelerine hakim yeterli teknik eleman bulunmuyor.

Devletin sağladığı kredilerin “düşük” olması da güçlendirme çalışmalarının yaygınlaşmasını zorlaştırıyor.

Türkkan, “Kentsel dönüşüm uygulamalarında KDV yüzde 2 olduğu halde güçlendirme uygulamasında yüzde 20 olarak alınmaktadır” diyor.

Ancak bazı uzmanlara göre güçlendirme alternatifi çok da kolay değil.

BBC Türkçe‘ye konuşan Bilim Akademisi Üyesi Profesör Doktor Okan Tüysüz, “Güçlendirme için çok detay bir çalışma yapılması gerekiyor. Kabaca tanımlamak kolay değil. Her bina bazında inceleme yapıp bunun içerisinde güçlendirmeye uygun olanları, olmayanları ayıklamak gerekiyor” dedi.

Tüysüz, “Elimizde bu veriler olmadığı için ‘şu kadarı güçlendirilir, şu kadarı güçlendirilemez’ demek son derece zor ve risklidir” yorumunu yaptı.

‘Zihinsel dönüşüm gerekiyor’

Tüysüz, İstanbul’da riskli binaların güçlendirilmesinin yanı sıra afet eğitimi ve ekonomik dirayetin artırılması yönünde de hazırlık yapılması gerektiğini vurguladı ve “Depreme hazırlık için sadece bina dönüşümü değil. Zihinsel bir dönüşüme ihtiyaç var” dedi.

Deprem uzmanı, afet hazırlığı konusunda ülke genelinde bir eksik olduğuna dikkat çekerek şöyle konuştu:

“Sadece İstanbul ya da Marmara değil, Türkiye’nin hiçbir yeri depreme hazır değil. Bunu 1940’lardan bu yana bütün bilim hocalarımız, bizler söylüyoruz. En son 17 Ağustos 1999 depremi ve 6 Şubat 2023 depremleri sonrası hep söylenen şey bunların milat olacağıydı. O milat bir türlü gelmedi.”

Kaç hasarlı bina var?

İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Haziran ayında şehirde hızlı tarama yöntemiyle 35 bin binayı incelediklerini açıklamıştı.

Belediye yetkilileri bu binaların yarısının “çok yüksek riskli” veya “yüksek riskli” kategorisinde olduğunu söylemişti.

Taranan bina sayısı arttıkça bu rakamların da yükselmesi bekleniyordu.

İBB’nin bazı üniversitelerle hazırladığı çalışmalara göre ise kentte yaklaşık 200 bin yapı 7,5 büyüklüğündeki bir depremde “orta ve üstü” hasar alabilir.

İnşaat Mühendisleri Odası İstanbul Şubesi Başkanı Sinem Kolgu, Haziran ayında BBC Türkçe‘ye dönüşümle ilgili sorunları değerlendirmişti.

Kolgu, kentteki tüm binaların durumunu gösteren, tamamlanmış bir envanter çalışması olmamasına dikkat çekmişti.

Türkiye’de depreme dayanıklı binalar inşa etmede yeterince mesafe kat edemedik.”

Vefa Group İcra Kurulu Başkanı Turan Koçyiğit; “Marmara Depremi‘nin üzerinden geçen 25 yılın ardından Türkiye’de depreme dayanıklı binalar inşa etmede yeterince mesafe kat edemedik.” Koçyiğit, Türkiye’de ve dünyada çelik yapı alanında gerek kurumsal gerekse bireysel çok sayıda proje gerçekleştirdiklerini ve ülkemizde de çelik yapıların bir tercih değil zorunluluk olması gerektiğini söyledi.

Türkkan, Türkiye genelinde 5 milyon konutun güçlendirilmesi çağrısında bulundu

Deprem Güçlendirme Derneği (DEGÜDER) Başkanı Sinan Türkkan, Türkiye genelinde 6-7 milyon riskli konuttan 5 milyon konutun güçlendirilmesi çağrısında bulundu. Zira DEGÜDER Başkanı Türkkan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 6 Şubat 2023‘te 10 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki Kahramanmaraş Depremleri‘nde binlerce binanın, on binlerce konutun tamamen yıkıldığını, hasarlı yapı sayısının henüz bilinmediğini söyledi.

İnşaat Mühendisi Mithat GÜNEY, PMP YouTube Kanalı

Dünya genelindeki İnşaat Projeleri, Şantiye Görüntüleri, Gayrimenkul Sektörü ve Profesyonel Proje Yönetimi ile ilgili videoları İnşaat Mühendisi Mithat GÜNEY, PMP YouTube kanalında bulabilirsiniz.

Kaynak; https://www.tucsa.org/tr/haber_detay.aspx?haber=4620

Düzenleyen; İnş. Müh. Mithat GÜNEY, PMP