BETAM, sahibindex Kiralık Konut Piyasası Görünümü Nisan 2024 Raporunu paylaştı!

BETAM, sahibindex Kiralık Konut Piyasası Görünümü Nisan 2024 Raporunu paylaştı. Buna göre Yıllık kira artışında düşüş devam ediyor.

sahibindex Kiralık Konut Piyasası Görünümü Nisan 2024 Raporu özeti

Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi (BETAM), sahibinden.com verileri kullanılarak hazırlanan “sahibindex Kiralık Konut Piyasası Görünümü Nisan 2024” raporunu paylaştı.

Nitekim Türkiye genelinde ve üç büyükşehirde şubattan marta cari kira fiyatlarındaki artışın aylık enflasyondan daha yüksek olması sonucu enflasyondan arındırılmış (reel) kira fiyatları artmıştır. Buna karşılık ülke genelinde mart itibariyle reel fiyatlarla kira ortalaması yıllık bazda yüzde 8, İstanbul’da yüzde 6,6 oranında düşüktür.

Ancak Ankara’da ve İzmir’de ise reel kiralar ortalamada bir yıl öncesine kıyasla yüzde 6,7 ve yüzde 7,1 oranında yüksektir. Öte yandan, cari kira fiyat yıllık artış oranlarında düşüş sürmektedir. Türkiye genelinde ortalama kiralık konut ilan m² fiyatındaki yıllık artış oranı martta yüzde 55,1’e gerilemiştir.

Mart ayında ülke genelinde ortalama kiralık konut ilan m² fiyatı 150,4 TL’dir. Yıllık kira artış oranı;

• İstanbul’da yüzde 57,3’e,
• Ankara’da yüzde 79,8’e,
• İzmir’de ise yüzde 80,5’e düşmüştür.

Ortalama kiralık konut ilan m² fiyatları;

• İstanbul’da 192,3 TL,
• Ankara’da 139,4 TL,
• İzmir’de ise 168 TL’dir.

Kiralık konut talep göstergesi şubat ayına kıyasla yüzde 4,8 artarken, geçen yılın mart ayına kıyasla yüzde 20,2 azalmıştır. Kiralık konut piyasasında bir canlılık göstergesi olarak kullandığımız kiralanan konut sayısının kiralık ilan sayısına oranı ülke geneli ve üç büyükşehirde bir miktar artmıştır. Kiralanan konut sayıları ülke genelinde ve üç büyükşehirde artarken kiralık ilan sayısı;

• ülke geneli ile İstanbul ve Ankara’da azalmış,
• İzmir’de ise artmıştır.

Kiralık konut piyasasında bir diğer canlılık ölçütü olarak kullandığımız kiralık konut ilanlarının ne kadar süre yayında kaldıklarını gösteren kapatılan ilan yaşı ise geçen aya kıyasla;

• ülke genelinde, Ankara ve İzmir’de azalmış,
• İstanbul’da ise artmıştır.

I- Kiralık Konut Piyasası Görünümü Nisan 2024 Kira fiyatları analizi

Reel kirada artış

Türkiye genelindeki reel kira endeksi (2017 Eylül=100) Haziran 2023’te 216,2 ile zirve yaptıktan sonra düşüşe geçmişti. Son döneme damgasını vuran bu eğilime aykırı şekilde, Mart 2024’te Şubat 2024’e göre ortalama cari kira fiyatları yüzde 4,8 artış gerçekleşmiş, TÜFE’nin aynı dönemde yüzde 3,2 artması sonucu reel kira fiyat endeksi[1] 2,7 puan artarak 172,4 olmuştur. Buna göre 2017 Eylül ayındaki referans dönemine kıyasla ülke genelinde ortalama reel kira seviyesi yüzde 72,4 yukarıdadır (Şekil 1).

---

[1]Reel fiyatlar 2017 Eylül ayı referans alınarak hesaplanmıştır. Bu değerin 100’den büyük (küçük) olması reel kira fiyatlarının referans döneme kıyasla yükseldiğini (düştüğünü) göstermektedir.

Reel kira üç büyükşehirde arttı

Reel kira fiyat endeksi şubat ayında genel eğilimi paralel olarak;

• İstanbul’da ve İzmir’de bir miktar düşerken,
• Ankara’da bir miktar artmıştı.

Mart ayında ise reel kiralarda;

• İstanbul’da sınırlı,
• Ankara ve İzmir’de ise güçlü reel artışlar yaşandı.

Reel kira endeksi şubat ayında;

• İstanbul’da 171,3,
• Ankara’da 237,2,
• İzmir’de ise 193,6 olmuştur.

Buna göre reel ortalama kiralar referans dönemimiz olan 2017 Eylül’e kıyasla;

İstanbul’da yüzde 71,3, Ankara’da yüzde 137,2, İzmir’de ise yüzde 93,6 oranında yüksektir (Şekil 2).

II- Kiralık konut piyasası arz-talep analizi

Kiralık konut arzının azalmasında duraklama sinyalleri

Şekil 6, ülke genelinde ve üç büyükşehirde kiralık konut arzının ölçütü olarak kullandığımız kiralık ilan sayısının seyrini göstermektedir. Ekim-Aralık 2023 döneminde ülke genelinde ve üç büyük ilde düşüşe geçen kiralık konut ilan sayısında Ocak 2024’te duraklamış gibi görünmekteydi. Şubat ayında ise hem Türkiye’de hem de İstanbul ve Ankara’da ilan sayıları düşmüştü. Düşüş eğilimi İzmir hariç sürmektedir. Şubat 2024’ten Mart 2024’e ilan sayıları;

• ülke genelinde yüzde 3 (295.727’dan 286.936’ya),
• İstanbul’da yüzde 3,1 (96.881’den 93.844’e),
• Ankara’da ise yüzde 5,1 (21.354’ten 20.270’e) düşmüştür.
• İzmir’de ise ilan sayısı yüzde 2,8 (22.055’ten 22.681’e) artmıştır.

Kiralık konut talebi arttı

Şekil 7, ülke genelindeki kiralık konut talebinin seyrini göstermektedir. Kiralık konut talebi göstergesi 6 farklı verinin birleştirilmesiyle oluşturulmuştur. Bu veriler;

• ilanların görüntülenme sayısı,
• ilanların favoriye eklenme sayısı,
• ilan sahiplerine gönderilen toplam mesaj sayısı,
• sahibinden.com uygulaması üzerinden yapılan toplam telefon araması sayısı,
• Google Analytics’ten edinilen sahibinden.com mobil ve web platformlarında kiralık emlak kategorisine ve
• ilgili aya ait kullanıcı ve sayfa görüntüleme sayılarından oluşmaktadır.

Kiralık konut talebi göstergesi oluşturulurken bu serilerin 2020 Şubat[1] ayındaki değerleri ayrı ayrı 100’e eşitlenmiş, diğer aylardaki değerleri ise buna göre oranlanarak hesaplanmıştır. Ardından bu göstergelerin ağırlıklı ortalaması alınarak yeni talep göstergesinin ilgili aydaki değeri hesaplanmıştır. Bu göstergenin yükselmesi konut talebinin arttığını, düşmesi ise konut talebinin azaldığını belirtmektedir. Talep göstergesindeki artış ya da azalış miktarı ise konut talebinin ne ölçüde değiştiği hakkında bilgi vermektedir.

Kiralık konut piyasasında talebin önemli bir özelliği de mevsimsel etkiye açık olmasıdır. Mevsimsel etki Şekil 7’de açıkça gözlemlenmektedir: Nisan ve Eylül ayları arasında artan talep, izleyen aylarda azalmakta, kış aylarında ise nispeten durağan bir seyir izlemektedir. Bahar ve yaz aylarında kiralık konut talebinde ortaya çıkan bu yükselişte tayinle il değiştirenlerin ve üniversite öğrencilerinin etkili oldukları düşünülebilir. Bu nedenle talep göstergesinde değişimler yorumlanırken mevsimsel etkiler göz önünde tutulmalıdır.

Kiralık konut talep göstergesi ağustos kasım arasında düşerken aralıkta ve ocakta bir miktar yükselmiş, şubat ayında hemen hemen aynı kalmıştı. Mart ayında ise kiralık konut talep endeksi yüzde 4,8 (172,7’den 181’e) artmıştır. Yıllık bazda baktığımızda ise kiralık konut talebinde yüzde 20,2’lik bir düşüş söz konusudur.

---

[1]Arama sayılarına ait veri 2020 Şubat ayından itibaren mevcut olduğundan talep göstergesi bu tarihten sonraki dönemde hesaplanmıştır.

Kiralık Konut Piyasası Görünümü Nisan 2024 Açıklamalar kutusu

Gösterge	Açıklama
Kiralık m2 fiyat	Emlak Endeksinden üretilmektedir:  Tabakalanmış Ortanca Fiyat yöntem uygulanmaktadır.  Öncesinde uç değer temizliği de yapılmaktadır. Hatalı girilen ilan fiyatları temizlenmektedir. (Hem fiyat hem metrekare verisi üzerinden temizlik yapılmaktadır.)
Kiralık adet	Ayın herhangi bir günü yayında olan tüm kiralık konut ilanları sayılmaktadır. İlan sayıları tekilleştirilmiştir.
Kiralanan / Top. Kiralık	Pay:(Kiralık) Kullanıcının kendi isteği ile o ay kapatılan ilan sayısı * (1- o ayki kiralık konut kategorisindeki “ilan satmaktan vazgeçtim yüzdesi”) Not: Otomatik kapatılan ilanlar (süresi dolan) dahil edilmemiştir. Kullanıcının kapattığı ilanlarda ise kullanıcılara ilanı neden kapattıklarına ilişkin bir anket yapılmaktadır. Bu anketin cevapları “sahibinden.com aracılığı ile kiraladım”, “sahibinden.com dışında kiraladım” ve “kiralamaktan vazgeçtim”dir. Bu ankete cevaplayanların sayısından “kiralamaktan vazgeçtim” seçilmiş olanlar düşülmüştür. Burada elde edilen sayı kiralanan konut sayısının bir göstergesi olmaktadır. Payda: Ayın herhangi bir günü yayında olan tüm kiralık konut ilanları sayılmaktadır.
Kiralık konut – Kapatılan ilan yaşı (gün)	İlgili ayda kullanıcı tarafından kapatılmış kiralık konut ilanlarının (hala kapalı olmalı) yayında kaldığı gün sayısı toplamı/ tekil ilan sayısı (kullanıcı tarafından kapatılan). Örneklem seçiminde “çeyrekler arası açıklık” yöntemi kullanılmaktadır.

sahibindex Satılık Konut Piyasası Görünümü 2024 Nisan raporu

BETAM, sahibinden.com’un ilan verileriyle hazırladığı sahibindex Satılık Konut Piyasası Görünümü 2024 Nisan ayı raporunu paylaştı. Buna göre Türkiye’de reel fiyatlarda düşüş devam ediyor.

Türkiye genelinde ve üç büyük ilde Şubat 2024’ten Mart 2024’e cari satılık konut fiyatlarında artışın aylık enflasyondan daha düşük olması sonucu enflasyondan arındırılmış (reel) satış fiyatları ülke genelinde, İstanbul’da ve Ankara’da düşerken İzmir’de bir miktar yükselmiştir. Reel fiyatlardaki düşüş dokuz aydır devam etmektedir.

2024 Nisan inşaat sektörü güven endeksi 88,6 da kaldı.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından açıklanan 2024 Nisan inşaat sektörü güven endeksi yükselişini sürdüremedi. Zira bu istatistiki verilere göre, Nisan ayı İSGE, 2024 Mart inşaat sektörü güven endeksine göre değişmeyerek, 88,6’da kaldı.

Nisan 2024 kira zam oranları belli oldu

TÜİK Mart 2024 TÜFE verilerine göre, 12 aylık ortalama TÜFE artış oranı yüzde 57,50 olarak açıkladı. Bu artış oranı aynı zamanda, konutlarda ve işyerlerinde Nisan 2024 kira zam oranı olarak baz alınmaktadır. Zira mevzuata göre kira artış oranı, kira sözleşmesinin dolduğu tarihi takip eden ayın açıklanan 12 aylık TÜFE ortalaması üzerinden hesaplanıyor. Dolayısı ile evini veya iş yerini kiraya veren gayrimenkul sahipleri, bu oranın üzerinde bir kira artışı yapamıyor.

İnşaat Sektörü Analizi Nisan 2024 raporu özeti

Türkiye Müteahhitler Birliği’nin (TMB) İnşaat Sektörü Analizi Nisan 2024 Raporu’nda, önümüzdeki dönem seçimin ekonomisi, ekonominin seçimi konuları irdeleniyor.

2024 yılının ilk çeyreğinde dünya kamuoyunu meşgul eden başlıca konular; devam eden savaşlar, jeopolitik riskler, küresel büyüme, enflasyondaki eğilimler, başta Türkiye ile ABD olmak üzere tüm dünyada devam eden seçim süreçlerinin politik ve ekonomik yansımaları olmuştur. Yılın hemen başında uluslararası kuruluşların küresel görünüme ilişkin raporları peş peşe yayımlanmıştır.

Kaynak; https://betam.bahcesehir.edu.tr/2024/04/sahibindex-kiralik-konut-piyasasi-gorunumu-nisan-2024/

Düzenleyen; İnş. Müh. Mithat GÜNEY, PMP