Emlak Haberleri

Türkiye İMSAD Ocak 2023 Sektör Raporu açıklandı!

Türkiye İMSAD Ocak 2023 Sektör Raporu açıklandı!

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği İMSAD Ocak 2023 Sektör Raporu açıklandı. İMSAD’a göre Seçim Öncesi Açıklanan Kredi Paketleri İnşaat ve Konut Sektörünü Destekleyecek.

İMSAD Ocak 2023 Sektör Raporu açıklandı

Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği İMSAD Ocak 2023 Sektör Raporu açıklandı. Yapı sektörü ve ekonomi çevreleri tarafından dikkatle izlenen Türkiye İnşaat ve Yapı Sektörü Raporu sonuçlarına göre seçim öncesi açıklanan kredi paketleri inşaat ve konut sektörünü destekleyecek.

TÜRKİYE İNŞAAT VE YAPI SEKTÖRÜ

Seçim Öncesi Açıklanan Kredi Paketleri İnşaat ve Konut Sektörünü Destekleyecek

En son açıklanan kredi garanti fonu kefaletli kredi paketleri içinde inşaat-konut sektörüne yönelik doğrudan ve dolaylı kullandırılacak paketler bulunmaktadır. İlk kredi paketi konut inşaat desteği paketidir. 12,5 milyar TL büyüklüğündeki bu paket ile inşaat sektöründe arz/talep uyumsuzluğu riskinin ortadan kaldırılmasını teminen tamamlanmamış veya henüz başlamamış projeler de dahil olmak üzere küçük ve orta ölçekli inşaat firmalarına finansman desteği sağlanması hedeflenmektedir. İkinci paket 25 milyar TL büyüklüğündeki yeni evim programı inşaat destek kredi paketidir. Yeni Evim Projesi kapsamında konut arzının artırılabilmesi için konut üreticilerine uygun maliyetli finansman olanakları sunulacaktır. Yararlanıcı, projeyi Yeni Evim Kampanyası kapsamında yapmayı taahhüt edecektir.

Yararlanıcı, bankayla projenin tamamlanmasına yönelik Garantörlük Sözleşmesi imzalayacaktır. Paket limitinin en az yüzde 70’i KOBİ’lere tahsis edilecektir. Daha önce açıklanan tüketicilere yönelik kredi paketi ile ilk kez konut sahibi olacak orta gelir grubuna yönelik uygun koşullarda konut kredisi kullandırılacaktır. Yine kredi garanti fonu kapsamında yer alan işletme kredisi paketi 35 milyar TL büyüklüğündedir. Bu kredi paketi ile işletmelerin maaş ve kira ödemeleri başta olmak üzere tüm sabit giderlerine yönelik finansman desteği sağlanarak faaliyetlerinin sağlıklı bir şekilde sürdürülmesi amaçlanmaktadır.

Paket limitinin en az yüzde 70’i KOBİ’lere tahsis edilecektir. Bu paketten inşaat sektöründe yer alan firmalar da yararlanacaktır. Açıklanan kredi paketleri inşaat sektöründe hem arz hem de talep tarafını destekleyecektir. Konut sektöründe de talep önemli ölçüde desteklenecektir. Bu çerçevede seçime kadar olan dönemde inşaat sektöründe işlerin hareketlenmesi ve inşaat malzemeleri sanayine yönelik talebin de yükselmesi beklenmektedir.

Tablo.1 İnşaat ve Konut Sektörüne Yönelik Kredi Paketleri

2022 Yılında Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Sektörü 17,8 Milyar Dolar Değerinde Proje Üstlendi

2022 yılında yurtdışı müteahhitlik hizmetleri sektörü toplam 17,8 milyar dolar değerinde yeni proje üstlenmiştir. 2022 yılında Rusya-Ukrayna Savaşı yurtdışı müteahhitlik işlerini yavaşlatmıştır. 2021 yılında 30,73 milyar dolar tutarında 442 proje üstlenmiş iken 2022 yılında 17,8 milyar dolar tutarında 454 proje alınmıştır. Savaşa rağmen en çok iş üstlenilen ülke 2,02 milyar dolar ile yine Rusya olmuştur.

İkinci sırada 1,76 milyar dolar ile Azerbaycan ve üçüncü sırada 1,58 milyar dolar ile Irak yer almıştır. 2022 yılında en çok proje üstlenilen sektörlerin dağılımında karayolu / tünel / köprü projeleri yüzde 24’lük pay ile ilk sırada yer almaktadır. Ardından sırasıyla; konut, demiryolu, petrokimya tesisi ve sağlık tesisleri gelmektedir. Bu durum, 2022 yılında firmalarımızın katma değerli sektörlerde daha fazla proje üstlendiklerini göstermektedir.

Tablo.2 Yurtdışı Müteahhitlik Hizmetleri Üstlenilen Projeler

İnşaat Sektörü Güven Endeksi Ocak Ayında 5,1 Puan Arttı

İnşaat sektörü güven endeksi yeni yıla önemli bir artış ile başlamıştır. 2022 yılının özellikle ikinci yarısını durağan geçiren güven endeksi yeni yıla hızlı bir yükseliş ile girmiştir. Endeks 2023 Ocak ayında bir önceki aya göre 5,1 puan birden yükselmiştir. Seçimler öncesi sektöre yönelik olarak açıklanan destekler ve kredi paketleri güven endeksini olumlu etkilemiştir. Mevsimselliğe rağmen mevcut işlerde ve alınan yeni iş siparişlerindeki artışlar da inşaat sektörü güven endeksini desteklemektedir. İnşaat sektörü güveni seçimlere kadar göreceli olarak yüksek kalacaktır.

Şekil.1– İnşaat Sektörü Güven Endeksi (2010=100)

2022 Yılı Aralık Ayında Konut Satışları Yüzde 8,2 Azaldı

2022 yılı aralık ayında 207.963 adet konut satışı gerçekleşmiştir. 2022 yılı aralık ayında konut satışları bir önceki yılın aralık ayına göre yüzde 8,2 azalmıştır. Buna karşın aralık ayında yılın en yüksek aylık konut satışları gerçekleşmiştir. Yatırım amaçlı konut talebi ve yabancıların talebinde hareketlilik yaşanmıştır. İlk ve ikinci el konut satışları birlikte artış göstermiştir. 2022 yılının tamamında ise konut satışları 1.485.622 adet olmuş ve geçen yıla göre yüzde 0,4 gerilemiştir. Konut satışları özellikle yılın son aylarında zayıflama göstermiştir.

Tablo.3- Aylık Konut Satışları

İkinci El Konut Satışları 2022 Aralık Ayında Yüzde 13,1 Geriledi

Türkiye genelinde aralık ayında 130.074 adet ikinci el konut satışı gerçekleşmiştir. İkinci el konut satışları geçen yılın aralık ayına göre yüzde 13,1 düşüş göstermiştir. Buna karşın aralık ayından yılın en yüksek aylık ikinci el konut satışı gerçekleşmiştir. Konut fiyatlarının durağanlaşması, yatırım amaçlı talebin yavaşlaması ve kira getirilerinin sınırlanması gibi unsurlara rağmen geleneksel olarak yılın son ayında yine yüksek bir ikinci el konut satışı yapılmıştır. Kredi olanaklarının genişlemesi halinde ikinci el konut satışları daha da hareketlenecektir.

Tablo.4– Konut Satışlarının Dağılımı 2020 2021

2022 Aralık Ayında İpotekli Konut Satışları Yüzde 51,8 Geriledi

Türkiye genelinde konut satışlarında banka kredileri ile yapılan satışlar veya bir başka deyimle ipotekli satışlar önemli rol oynamaktadır. Aralık ayında 21.796 adet konut satışı ipotekli olarak gerçekleşmiştir. 2022 yılı aralık ayında ipotekli satışlar geçen yılın aynı ayına göre yüzde 51,8 azalmıştır. Aralık ayında yılın ikinci yarısındaki en yüksek aylık ipotekli konut satışı gerçekleşmiştir. Buna rağmen kredi olanaklarının azalması ile aralık ayında da ipotekli konut satışları göreceli olarak düşük gerçekleşmiştir. Bankalar konut kredisi kullandırmada isteksizdir.

Şekil.4 İpotekli Konut Satışları Adet

2022 Aralık Ayında Yeni Konut Satışları Yüzde 1,5 Arttı

2022 Aralık ayında toplam 77.889 adet yeni konut satışı gerçekleşmiştir. Türkiye’de inşaat sektörü faaliyetleri ve inşaat malzemeleri sanayisi açısından yeni konut satışlarının büyüklüğü önem taşımaktadır. Yeni konut satışları bir önceki yılın aralık ayına göre de yüzde 1,5 artmıştır. Bu yıl ilk kez aylık olarak geçen yılın üzerinde bir ilk el konut satışı gerçekleşmiştir. Yeni konut satışları kredi paketleri ile yeni yılda da hareketli olacaktır.

Şekil.5 Yıllık Yeni Konut Satışları Adet

2022 Yılında Yabancılara Konut Satışı 67.490 Adet Oldu

Yabancılara yönelik konut satışları 2022 yılında 67.490 adet olmuş ve son 10 yılın en yüksek satışı gerçekleşmiştir. Yabancılara yapılan konut satışları 2022 yılında bir önceki yıla göre yüzde 15,2 artmıştır. 2022 yılında toplam konut satışları içinde yabancılara yapılan konut satışının payı yüzde 4,5 olmuştur. 2022 yılında yabancılara yapılan konut satışlarında ilk sırayı 24.953 konut satışı ile İstanbul almıştır. İstanbul’u sırasıyla 21.860 konut satışı ile Antalya ve 4.316 konut satışı ile Mersin izlemiştir. Rusya Federasyonu vatandaşları 2022 yılında Türkiye’den 16.312 konut satın almıştır. Rusya Federasyonu’nu 8.223 konut ile İran vatandaşları ve 6.241 konut ile Irak vatandaşları izlemiştir. 2022 yılında bölgemizde yaşanan gelişmeler Türkiye’ye yönelik konut talebini artırmıştır.

Şekil.6 Yabancılara Konut Satışı, Adet

Yeni Konut Satışları Son Üç Yıldır Durağanlaştı

Türkiye genelinde 2017 ve 2018 yıllarında yeni konut satışları 650 bini aşmış ve en yüksek seviyelerine çıkmıştı. 2019 yılında ekonomide uygulanan dengeleme politikaları ile satışlar zayıflamış ve 511 bin seviyesine inmişti. 2020 yılında pandemi salgını nedeniyle verilen desteklere rağmen yeni konut satışları 469 bine inmişti. 2021 yılında ekonomideki hızlı toparlanmaya karşın yeni konut satışları 461 bin seviyesinde kalmıştır. 2022 yılında da yeni konut satışları 460 bin adet olmuştur. Yeni konut satışları son üç yıldır durağanlaşmıştır.

Şekil.7 Yeni (İlk el) Konut Satışları

İnşaat Malzemeleri Sanayi Üretimi 2022 Kasım Ayında Yüzde 5,9 Geriledi

İnşaat malzemeleri sanayi üretimi 2022 yılı ilk çeyrekte yüzde 4,4, ikinci çeyrekte ise yüzde 2,1 oranında artış göstermişti. İnşaat malzemeleri sanayi üretimi üçüncü çeyrekte ise tüm aylarda düşüş göstermiş ve çeyrek dönem itibarıyla yüzde 3,3 gerilemişti. Ekim ayında da üretimde yüzde 3,3 düşüş yaşanmıştı.

Dördüncü çeyreğin ikinci ayı olan kasımda da inşaat malzemeleri sanayi üretim geçen yılın aynı ayına göre bu kez yüzde 5,9 gerilemiştir. Böylece 2022 yılı son çeyreğinde de üretim düşüşü devam etmektedir. İnşaat malzemeleri sanayi üretimi son beş aydır azalmaktadır. Uzun süre sonra beş ay üst üste üretimde gerileme yaşanmaktadır. İnşaat malzemelerine yönelik iç talep göreceli olarak devam ederken dış talepteki yavaşlama gerilemeye dönüşmüş bulunmaktadır. Yılın ilk on bir ayında inşaat malzemeleri sanayi üretim artışı geçen yılın aynı dönemine göre sadece yüzde 0,5 olarak gerçekleşmiştir. Yılın ilk on bir ayında 13 alt sektörde üretim geçen yıla göre artarken, 9 alt sektörde üretim gerilemiştir.

2022 yılının ilk on bir ayında en yüksek üretim artışı yüzde 24,7 ile seramik kaplama malzemeleri, yüzde 16,4 ile plastik inşaat malzemeleri, yüzde 15,7 ile birleştirilmiş parke ve yer döşemelerinde, yüzde 12,8 ile seramik sağlık gereçlerinde gerçekleşmiştir. İnşaat boyaları ve vernikleri üretimi yüzde 12,9 yükselmiştir. Buna karşın yılın ilk on bir aylık döneminde demir çelik radyatör üretiminde yüzde 11,3, tuğla ve kiremit üretiminde yüzde 12,9 gerileme yaşanmıştır. Çimento üretimi yüzde 4,9 ve hazır beton üretimi yüzde 5,2 gerilemiştir.

İMSAD Ocak 2023 Sektör Raporu – Türkiye Ekonomisi

Faiz Oranları Farklılaşmaya Devam Edecek

Liralaşma politikası çerçevesinde yapılan düzenlemeler ile TL faiz oranları farklı gelişmeler göstermekte ve farklılaşmaya devam etmektedir. TL mevduat faiz oranları yüzde 25 seviyesini aşmış bulunmaktadır. Gerçek kişilerin kur korumalı mevduat hesaplarında faiz üst sınırı kaldırılmıştır. Bu mevduatların faizleri yüzde 118 seviyesine kadar çıkabilecektir. Bankalara ve diğer finans kurumlarına getirilen kamu menkul kıymeti tutma zorunlulukları ile kamu borçlanma kağıtlarının (tahviller) faizleri tek haneye inmiştir. KGF kredi paketi kapsamındaki krediler yüzde 1214 aralığında olacaktır. Ticari kredi faizleri de sınırlamalar ile yüzde 14’ün altına inmiştir. Merkez Bankası da seçim öncesinde yeni faiz indirimlerine gidebilecektir.

Şekil.14 TC. Merkez Bankası Politika Faizi Yüzde

İMSAD Ocak 2023 Sektör Raporu – Dünya Ekonimisi

Küresel Ekonomide Resesyon Endişeleri Azalıyor

2023 yılına küresel ekonomide resesyon endişeleri ile girilmişti. Yine enerji ve gıda krizi, savaşın yayılması ve Çin’de salgının kontrolden çıkması gibi riskler de bulunmaktaydı. Yılın ilk ayındaki gelişmeler en azından şimdilik korkulan resesyonun olmayabileceğini göstermektedir. Özellikle Avrupa’da iktisadi faaliyetlerde ve beklentilerde dipten toparlanma görülmektedir. ABD’de yumuşak iniş yaşanmaktadır. Çin’in geri dönüşü büyüme beklentilerini beslemektedir. Kuzey yarımkürede ılıman hava koşulları enerji krizi riskini azaltmıştır. 2023 yılı için beklentiler iyileşmektedir. Bu çerçevede 2023 yılında dünya ekonomisi genelinde küçülme beklentisi de önemli ölçüde azalmıştır. Dünya Bankası ocak ayında dünya ekonomisine ilişkin 2023 yılı büyüme öngörülerini güncellemiştir. Dünya Bankası’nın büyüme güncellemeleri büyük ölçüde yukarı yönlü olmuştur.

Buna göre 2023 yılında dünya ekonomisinde yüzde 1,7 büyüme beklenmektedir. Büyüme gelişmiş ülkelerde yüzde 0,5 gelişen ülkelerde ise yüzde 3,4 olarak öngörülmektedir. 2023 yılında ABD’de yüzde 0,5 büyüme tahmin edilirken, Euro bölgesindeki daralma beklentisi de kalkmıştır. Japonya’da yüzde 1,2 büyüme beklenirken, İngiltere’nin de 2023 yılında küçülmeyeceği öngörüsü yer almıştır. Gelişen ülkelerde ise 2023 yılında gelişmiş ülkeler ile karşılaştırıldığında yüksek büyümeler beklenmektedir.

En zayıf büyüme Rusya ve Ukrayna’daki küçülme beklentileri nedeniyle orta Avrupa’da olacaktır. Polonya ve diğer orta Avrupa ülkelerinde de ortalama sıfıra yakın büyümeler beklenmektedir. Doğu Asya ve Pasifik ülkelerinin 2023 yılında yüzde 4,3 ile 2022 yılından daha hızlı büyüyecekleri tahmin edilmektedir. Özellikle Çin’in geri dönüşü ve yüzde 5 büyümeye ulaşabileceği beklentileri ile bu bölgenin büyüme tahminleri yükselmiştir. Çin’in geri dönüşü ticari ilişki içinde olduğu bölge ekonomilerini de olumlu etkileyecektir. Türkiye’nin önemli ihracat pazarlarından Orta doğu ve kuzey Afrika’da 2023 yılında yüzde 3,8 ve Sahra Afrika bölgesinde ise yüzde 3,6 büyüme beklenmektedir.

Tablo.8 Dünya Ekonomisi büyüme Öngörüleri 2023

Emtia Fiyatlarında Yukarı Yönlü Eğilim

Sıkı para politikalarına geçiş ve resesyon endişeleri ile 2022 yılı kasım ayına kadar gerileyen emtia fiyatları yeniden yükselme eğilimindedir. Enflasyondaki düşüşler ve sıkı para politikalarında zirveye yaklaşılıyor olması etkili olmaktadır. Yine resesyon endişeleri azalmaktadır. Çin’in açılması ve ekonomik olarak geri dönüşü de emtia fiyatlarını desteklemektedir. Petrol fiyatları yukarı yönlü olmaya devam edecektir. Ilıman hava koşulları nedeniyle doğalgaz fiyatları düşük kalacaktır. Ancak metal fiyatları Çin’in geri dönüşü, gıda fiyatları ise kuraklık endişeleri ile yukarı yönlü olacaktır.

Şekil.16 Londra Metal Borsası Endeksi

İnşaat Malzemeleri Fiyatları Ocak Ayında Yükseldi

İnşaat malzemeleri fiyatları yeni yılın ilk ayında yükselmiştir. Küresel ekonomide resesyon endişelerinin azalması, enerji fiyatlarının düşük seyretmesi ve Çin’in geri dönüş beklentisi ile emtia fiyatlarında genel olarak yukarı yönlü bir eğilim başlamıştır. Özellikle Çin’in geri dönüşü ile emtia talebinde artış beklentisi fiyatları yukarı yönlü desteklemektedir.

Ocak ayında inşaat demiri fiyatları yüzde 4,0, bakır fiyatları yüzde 10,8 ve düz kereste fiyatları yüzde 28,4 artış göstermiştir. İnşaat malzemeleri fiyatları şubat ayında merkez bankası toplantı kararlarını ve Çin’deki tatil sonrası dönüşü bekleyecektir. Fiyatlar bir süreliğine durağan kalacağı öngörülmektedir.

Tablo.12 İnşaat Malzemesi Fiyatları

İMSAD Ocak 2023 Sektör Raporu – Özel Bölüm

Yeni Konut Finansman Programı

Yeni Konut Finansman Programı‘na ilişkin düzenleme Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Yeni konut finansman programı kapsamında vatandaşların konut kredisi taksit ödemelerini kolaylaştırmak amacıyla bankalar tarafından sağlanan konut finansmanı taksitlerine katkı sağlanmasına yönelik olarak belirlenecek bir kamu bankası aracılığıyla bankalara nakit kaynak aktarılacaktır.

Nakit kaynak aktarımı için Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesinde mevcut ya da yeni açılacak tertiplere ödenek eklemeye Hazine ve Maliye Bakanı yetkili olacak ve bir yıl içerisinde bankalarca sağlanacak konut finansmanının toplam anapara tutarı 220 milyar lirayı aşamayacaktır. Yeni Konut Finansman Programı kapsamında daha önce satılmamış ve yüklenicilerin mülkiyetinde olan konutlar ile yapımına henüz başlanmamış veya yapımı devam eden konut projelerinden konut edineceklere sağlanacak konut finansmanlarına katkı sağlanacaktır.

Yapımına henüz başlanmamış veya yapımı devam eden konut projeleri açısından mülkiyeti yüklenicilere geçecek konutlara ilişkin sağlanacak finansmanlar da bu kapsamda değerlendirilecektir. Bu kapsamda gayrimenkul geliştiriciler ve arsa payı karşılığında inşaat sözleşmesi çerçevesinde arsa payı sahipleri de yüklenici olarak kabul edilecektir. Kullanılacak finansmana yönelik bankacılık mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat kapsamında yeterli ödeme gücüne sahip olduğu bankalarca değerlendirilen ve katkı talebinde bulunan vatandaşlar için ilk 3 yıldaki finansman taksit tutarının hane gelirinin yüzde 30’unu aşan kısmı kadar, Hazine ve Maliye Bakanlığı bütçesine belirlenen kamu bankasının talebi üzerine katkı aktarılabilecektir.

Yüzde 30’luk oranı yüzde 30 ila yüzde 50 arasında belirlemeye, 3 yıllık süreyi bir yıla kadar indirmeye ise Cumhurbaşkanı yetkili olacaktır. Konut satış bedeli üzerinden yüzde 5 katkı payı yüklenici hesabından veya finansman tutarından tahsil edilerek finansmanı sağlayan bankalarda geçici hesaplara aktarılacaktır. Bu tutarlar 1 yıla kadar finansman taksitlerinin ödemelerinde kullanılacaktır. Sağlanan katkıların geri ödeme tutarları, geri ödemelerin başlayacağı tarihe kadar, finansmanın faiz oranı üzerinden basit faiz yöntemiyle hesaplanacak. Bankaların, geri ödeme tutarlarını katkıdan yararlananlara, bankacılık mevzuatı ve ilgili diğer mevzuat kapsamında rücu etme hakkını kullanması durumunda uygulayacakları faiz oranı dışında, geri ödemelerin başlamasından sonra ek bir faiz oranı uygulanmayacaktır.

Geri ödemeler en geç konut finansmanı vadesi bitimine kadar Hazine ve Maliye Bakanlığı’na aktarılmak üzere ilgili kamu bankasına, finansmanı sağlayan bankalarca aktarılacak. Geri ödemelerin katkıdan yararlananlarca yapıldığına bakılmaksızın tam ve zamanında Hazine ve Maliye Bakanlığına aktarılmasından finansmanı sağlayan bankalar sorumlu olacaktır. Geri ödemelerin, finansmanı sağlayan bankalarca tam ve zamanında yapılmaması durumunda, katkı geri ödemeleri, finansmanı sağlayan bankadan vergi dairesince tahsil edilecektir.

Katkıdan yararlanmak istemeyen vatandaşlar için konut finansmanına yönelik diğer mevzuat kapsamında oluşturulan geri ödeme planlarında taksit tutarlarının hane gelirinin yüzde 30’unu aştığı durumlarda, ilgili bankalar bu kişilere ödeme kolaylığı sağlamak üzere taksit planında ilgili ayda alması gereken anapara ve faiz oranı/kar payı tutarını, finansman ile aynı faiz oranı/kar payı ile kalan anapara üzerine ekleyerek erteleyebilecektir. Yeni Konut Finansman Programı kapsamında alınan konutların, bildirilen finansman tarihinden itibaren 5 yıl süreyle satış ve devri yapılamayacaktır.

İnşaat Mühendisi Mithat GÜNEY, PMP YouTube Kanalı

Dünya genelindeki İnşaat Projeleri, Şantiye Görüntüleri, Gayrimenkul Sektörü ve Profesyonel Proje Yönetimi ile ilgili videoları İnşaat Mühendisi Mithat GÜNEY, PMP YouTube kanalında bulabilirsiniz.

Mithat GÜNEY, PMP YouTube Kanalı

Kaynak; https://imsad.org/Uploads/Files/T%C3%BCrkiye%20%C4%B0MSAD_Ayl%C4%B1k%20Sekt%C3%B6r%20Rapor_BB%20Ocak2023.pdf

Düzenleyen; İnş. Müh. Mithat GÜNEY, PMP

BU KONUYU SOSYAL MEDYA HESAPLARINDA PAYLAŞ
ZİYARETÇİ YORUMLARI

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu aşağıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.

BİR YORUM YAZ